Overgewicht wordt gevaarlijk als er sprake is van obesitas of zelfs morbide obesitas. Maar hoe weet je nu of je in de gevarenzone verkeert? Wat is het verschil tussen ‘gewoon’ overgewicht en vormen van obesitas?
In dit artikel leggen we je het verschil uit. We sommen de risico’s voor je gezondheid per vorm van overgewicht op én geven je richtlijnen om (vandaag nog) aan een betere, gezondere versie van jezelf te werken.
Wat is overgewicht?
Als je lichaam naar verhouding teveel vetweefsel heeft, is er sprake van overgewicht. Het vetpercentage is zo hoog dat er naar verhouding teveel vet aanwezig is. De oorzaak is vaak dat je lichaam meer energie binnenkrijgt dan dat er vereist is om in je energiebehoefte te voorzien.
De hoeveelheid energie die iemand nodig heeft, hangt van enkele factoren af:
- De samenstelling van je lichaam
- De energie die je verbruikt met werken
- De energie die je verbruikt met dagelijkse activiteiten
- De sporten die je beoefent
Hoe meer je beweegt, hoe meer energie je lichaam nodig heeft en hoe meer je zal moeten eten en drinken om in die energie te voorzien.
Het is dus vanzelfsprekend dat wanneer je meer eet en drinkt dan je aan energie nodig heeft, je lichaam met een overschot blijft zitten. Dat overschot wordt als vetten opgeslagen en veroorzaakt in de eerste plaats overgewicht. In een later stadium kan het leiden tot obesitas en morbide obesitas.
Er zijn richtlijnen die bepalen of je met overgewicht te maken hebt. Het kan ook zijn dat je te kampen hebt met “extreem overgewicht”. In dat geval is je gewicht het dubbele van het ideale gewicht en is er sprake van obesitas.
Risico’s van overgewicht
Overgewicht kan variëren van licht tot zwaar (tegen obesitas aan). De klachten variëren daarbij ook. De ene persoon is nu eenmaal gevoeliger voor bepaalde klachten dan de andere persoon.
Mensen met overgewicht lopen een verhoogde kans om de volgende aandoeningen te ontwikkelen:
- Diabetes type 2
- Een te hoog cholesterol
- Hoge bloeddruk
- Hart- en vaatziekten
- Artrose (gewrichtsklachten)
- Bepaalde vormen van kanker, waaronder nierkanker, borstkanker, darm in de dikke darm, baarmoederkanker en slokdarmkanker
- Psychische klachten (laag zelfbeeld, onzekerheid en depressies)
Overgewicht en je BMI
Hoe bepaal je of je overgewicht hebt? The Body Mass Index (BMI) dient om te bepalen hoe gezond je gewicht voor jouw situatie is. De BMI kun je makkelijk berekenen.
Pak een pen, een stukje papier en een rekenmachine. Weeg je gewicht en meet je lichaamslengte.
Je BMI bereken je nu als volgt:
- Vermenigvuldig je lichaamslengte (1,65 als je 1 meter 65 bent) met je lichaamslengte (dus 1,65 x 1,65 in dit voorbeeld).
- Voer je gewicht in kilogrammen in.
- Druk op de deel-knop
- Voer het antwoord bij stap 1 in.
- Dit is je BMI
Voorbeeld:
Hans is 1 meter 65 lang en weegt 69 kilogram. Zijn lichaamslengte x zijn lichaamslengte is 2,7225. Hij deelt zijn gewicht 69 kilogram door 2,7225 en komt uit op 25,34. Zijn BMI is dus 25,34. Daarmee heeft hij licht overgewicht.
Overzicht van BMI
De BMI-waarden zijn voor iedereen gelijk. Aan het BMI hangt een classificatie en een risico op gezondheidsproblemen.
| BMI | Classificatie | Risico op gezondheidsproblemen |
| BMI onder 18,5 | Ondergewicht | Laag risico |
| BMI 18,5 – 24,9 | Normaal gewicht | Gemiddeld risico |
| BMI 25 – 29,9 | Overgewicht | Verhoogd risico |
| BMI 30 – 40 | Obesitas | Hoog risico |
| BMI boven 40 | Morbide obesitas | Zeer groot risico |
(Bron: https://wiki.mumc.nl/extreem-overgewicht/wat-overgewicht)
Als overgewicht obesitas wordt
In het overzicht van BMI-waarden kun je lezen dat er niet veel voor nodig is om van overgewicht in de classificatie obesitas terecht te komen.
Obestias laat zich in de praktijk echter moeilijker keren dan overgewicht. Dat heeft vaak te maken met het gewicht dat je al met je meesleept. Overgewicht (een beginnend buikje) is nog wel te overzien. Even goed de broekriem aanhalen, sporten en gezonder eten en je zit weer op een normaal, gezond gewicht. Bij obesitas is dat voor velen een gepasseerd station en wordt het alleen maar erger.
Risico’s van obesitas
Het zal voor zich spreken dat de risico’s bij obesitas zwaarder zijn dan de gevolgen bij gewoon overgewicht. Naast de gevolgen die voor overgewicht gelden, krijgt iemand met obesitas vaak ook te maken met deze kenmerken:
- (Extreme) vermoeidheid (en dus ook geen puf meer om actie te ondernemen)
- Pijn in de rug (vooral de lage rug) vanwege de mee te zeulen extra kilo’s
- Spierpijn
- Veel transpiratie
- Slaapproblemen en –stoornissen
- Kortademigheid (zeker bij inspanning)
Omdat mensen met obesitas vaak erg moe zijn en een verslechterde conditie hebben, zijn zij vaak ook niet goed in staat zorg te dragen voor hygiëne.
Morbide obesitas
Tot slot wordt er helaas veel vaker gesproken van morbide obesitas. Dit is de overtreffende trap van obesitas, waarbij het gewicht zo ongezond is, dat er direct risico’s aan verbonden zijn. Morbide obesitas heeft vaak indirect fatale gevolgen, zoals een hartaanval of een beroerte.
In Nederland is de obesitaskliniek actief. De obesitaskliniek helpt mensen met morbide obesitas aan de hand van een operatie en behandelprogramma. Dit is zeer intensief en ingrijpend, maar voor veel mensen met morbide obesitas de enige uitweg.
Lees meer over de obesitaskliniek.
Risico’s van morbide obesitas
Alle risico’s die bij overgewicht en obesitas opspelen, komen ook terug bij morbide obesitas. Echter zijn de kenmerken nog duidelijker en kunnen ze een fatale afloop hebben.
- Hart- en vaatziekten kunnen leiden tot een hartinfarct of hartaanval
- Kwaadaardige tumoren kunnen zich sterk en snel ontwikkelen
- Diabetes type 2 kan leiden tot amputatie van ledematen
- Een hoge bloeddruk kan leiden tot een hartaanval
- De gewrichten zullen sneller slijten
- Galstenen kunnen op gaan spelen
- Ademhalingsproblemen (tijdens het slapen)
- Een gevoel van continue benauwdheid (door ademhalingsproblemen en een slechte conditie)
Zoals gezegd helpt de obesitaskliniek mensen met morbide obesitas. Dit gebeurt echter pas na 5 jaar en wanneer men morbide obesitas niet op een andere manier tegen heeft kunnen gaan. Uit onderzoeken is echter gebleken dat veel mensen die zich niet laten opereren en niet in staat zijn zelf het tij te keren, overlijden aan de gevolgen van hun overgewicht.
De huisarts kan helpen om een juiste route in te slaan.
Oplossingen overgewicht en obesitas
Een operatie door de obesitaskliniek klinkt misschien als een makkelijke oplossing, maar is dat zeker niet. In de eerste plaats moet je al 5 jaar te lijden hebben onder morbide obesitas en moet je ook op andere manieren geprobeerd hebben gewicht te verliezen.
Wacht daar dus niet op, want de gevolgen zijn niet mis en kunnen zelfs fataal zijn.
Of je nu te maken hebt met overgewicht, obesitas of morbide obesitas, ga in gesprek met de huisarts en laat je door hem of haar begeleiden naar een gezondere versie van jezelf. Dieetkompas helpt je door je bewust te maken van je eigen gezondheid en de wijze waarop je die zelf in de hand hebt. Hieronder volgen enkele tips en adviezen waarmee je vandaag al kan beginnen het verschil te maken.
Houd er wel rekening mee dat (zeker obesitas) meer tijd nodig heeft. Het is een kwestie van de lange adem, doorzettingsvermogen en discipline.
Meer bewegen, gezonder eten
Een inkoppertje is natuurlijk dat je meer moet gaan bewegen en gezonder moet gaan eten. Maar het klopt wel. Je hebt al die tijd teveel energie tot je genomen. Die energie kon niet goed verbrand worden en werd opgeslagen als vet. Dat heeft geleid tot je huidige probleem. Nu is het tijd om ervoor te zorgen dat je lichaam meer energie gaat verbranden dan er binnen komt. En dat is simpel: meer bewegen en minder eten.
Gezond weekmenu kan helpen
Misschien klinkt dat ‘simpel’ makkelijker gezegd dan gedaan. Een gezond weekmenu kan je vast en zeker helpen. In ons gratis gezonde weekmenu tref je de lekkerste recepten voor een gezonde leefstijl aan. Door deze recepten te bereiden en daarnaast te bewegen, help je jezelf op de beste manier. Je zorgt ervoor dat je overgewicht afneemt, je meer energie (en conditie krijgt). Misschien in het begin even zwaar, maar je zal je snel gemotiveerd voelen om door te gaan!
Een dieet volgen?
Op een gegeven moment ben je er misschien aan toe om een dieet te gaan volgen. Wij adviseren je in dat geval een koolhydraatarm dieet aan. Dit is een vriendelijk dieet, maar zeer effectief. Het beperkt de hoeveelheid koolhydraten en vervangt die door eiwitten. Zeker in combinatie met sporten en beweging kan dat ertoe leiden dat je spiermassa vanzelf energie gaat verbranden.
Mocht je op een gegeven moment de smaak te pakken hebben, dan is het keto dieet het logische gevolg op een koolhydraatarm dieet. Lees je wel altijd goed in, zodat je bewust met beide diëten bezig bent.
Doktersadvies en diëtiste
Tot slot adviseren we je met klem om – zeker in het geval van obesitas en morbide obesitas – het advies van je huisarts in te schakelen. Die is de medische specialist en kan ervoor zorgen dat jij op een goede manier aan je gezonde gewicht gaat werken.
